Zoete aardappel, subtropisch gewas van de koude grond
Winter. De dagen zijn korter. De natuur rust omdat het te koud is om te groeien en bloeien. Het is de tijd om onze wintervoorraad aan te spreken. De groenten die je langer kunt bewaren zijn vaak voedzaam en vullend. Denk aan kolen, wortels en knollen. De zoete aardappel is een voorbeeld van zo’n knol. Een bewaargroente als je hem goed inbedt en op de juiste temperatuur bewaart.
Van oorsprong komt de zoete aardappel, oftewel de bataat, niet voor in Nederland. Het was Columbus die de groente rond 1500 meenam naar Spanje na een ontdekkingsreis door Zuid-Amerika. De Spanjaarden begonnen met het telen van de knol en al snel kwam de groente in andere delen van Europa terecht. Tegenwoordig wordt de bataat op grote schaal verbouwd in China en Amerika.
Zoete aardappelen groeien namelijk het beste in vorstvrije gebieden. Ze houden van warme zomers met een gemiddelde temperatuur van 24 graden. Het is een subtropische plant die niet houdt van natte voeten, maar wel van voldoende vocht. Het telen is dus een uitdaging in koelere gebieden. Toch zijn er de laatste jaren ook Nederlandse boeren aan de slag gegaan met de bataat. In Limburg, Zeeland en ook in Flevoland kan er in september of oktober geoogst worden. In ieder geval voordat het te koud wordt. Zowel het planten als oogsten doen boeren voornamelijk handmatig om de groente niet te beschadigen. Al met al een arbeidsintensieve klus.
Hoewel de naam doet vermoeden dat de zoete aardappel familie is van onze ‘pieper’, is dat niet het geval. De aardappel is familie van de nachtschade en de bataat behoort tot de windes. Er zijn meer dan 1000 verschillende soorten zoete aardappels. Onder de schil kan de kleur variëren van wit tot aan dieppaars. In Nederland is de oranje variant het bekendst. Deze bevat veel betacaroteen, net als een winterwortel. Ook vitamine A en C zijn goed vertegenwoordigd, net als calcium, kalium en magnesium. Verder bevatten zoete aardappels meer vezels dan de ‘gewone’ aardappels.
En hoewel de smaak en voedingswaarde erg van elkaar verschillen, is de bereiding ongeveer hetzelfde. Ook de bataat kan gekookt, gepoft, gestoomd, gegrild of gebakken worden. Je kunt de twee ook prima combineren. Het grote verschil is dat je de zoete aardappel ook rauw kunt eten.
Maar in de winter houden we over het algemeen toch meer van verwarmend voedsel en daar is de bataat zeer geschikt voor. Want ondanks zijn subtropische karakter combineert deze oranje knol uitstekend met verwarmende kruiden als gember, kaneel, zwarte peper, anijs, venkel en kruidnagel. Zowel hartig als zoet. Heerlijke winterkost.
Myrthe Johansen is teamlid van LIEFKE, natuurvoedingsadviseur en heeft haar eigen blog Simplify Your Life.
Foto’s: Yfke Metz
Kijk voor meer zoete aardappel inspiratie hier en hier.
